ABC 4 lipca 2022Czytanie jest kluczową umiejętnością do opanowania przez dzieci. Nie tylko zapewnia sukces w szkole, pozwalając uczyć się, ale ma również kluczowe znaczenie dla sukcesu zawodowego w późniejszym życiu. To właśnie poprzez czytanie dzieci przyswajają większość swojego słownictwa. To także okazja dla rodziców i nauczycieli, aby poszerzyć spojrzenie dziecka na świat. Literatura faktu wprowadza ich w nowe tematy, a fikcja rozwija umiejętności rozumowania społecznego i empatii. Sposób, w jaki dziecko rozwija umiejętności czytania i pisania, zależy od wielu czynników, w tym od indywidualnego rozwoju, kontaktu z tekstem pisanym, częstotliwości czytania z rodzicami oraz obecności lub braku pewnych trudności w nauce. Niektóre dzieci zmagają się z czytaniem długo po tym, jak ich rówieśnicy opanowali tę umiejętność. Co więc mogą zrobić rodzice, aby pomóc?
Co utrudnia czytanie?
Przetwarzanie tekstu pisanego może zająć dużo czasu i być frustrującym doświadczeniem lub może być stosunkowo szybkie i bez wysiłku. Aby zapewnić odpowiednie wsparcie, nauczyciele i rodzice muszą najpierw wskazać źródło problemu.
Problemy z dekodowaniem
Aby przeczytać słowo, dzieci muszą znać litery. Samo rozpoznanie symboli literowych i zarejestrowanie kolejności, w jakiej się pojawiają, może być problematyczne. Czytelnicy muszą sparować litery i kombinacje liter z poprawnymi dźwiękami – co nie zawsze jest proste, zwłaszcza że język polski nie jest prostym językiem. Wszelkie trudności w dzieleniu słów na ich składowe dźwięki mogą znacznie skomplikować dekodowanie – jak to często ma miejsce w przypadku osób zmagających się z dysleksją. Rozszyfrowanie słów może być również trudniejsze, gdy dziecko ma bardziej ograniczone słownictwo i spotyka je po raz pierwszy.
Kłopoty ze zrozumieniem
Aby zrozumieć, co czyta, dziecko musi najpierw zapoznać się z większością słów w tekście. Kiedy uczeń ma bardziej ograniczone słownictwo mówione lub nieprawidłowo koduje słowa, jak w przypadku dysleksji, może to powodować problemy ze zrozumieniem. Niektóre dzieci często gubią miejsce, które czytają, tracąc przy tym czas i koncentrację. Może to wpływać na zrozumienie i spowodować błędne odczytanie niektórych fragmentów lub pominięcie ważnych części. Problemy z pamięcią roboczą sprawiają, że niektóre dzieci będą musiały kilka razy ponownie przeczytać akapit, aby go zrozumieć. Może to być demotywujące i spowodować, że dziecko nie będzie chciało powtarzać też żmudnej czynności.
Nie wszystkie dzieci uczą się czytać w tym samym tempie, ale czasami zdolność czytania może być poważnie spowolniona, jeśli nie zostaną wdrożone na wczesnym etapie odpowiednie praktyki i strategie nauki czytania.
Sposoby na pomoc dzieciom w czytaniu
Tylko dlatego, że dziecko jest w tyle za swoimi rówieśnikami, niekoniecznie oznacza, że jest gorsze i nie nadrobi swoich zaległości. Istnieje wiele rodzajów pomocy naukowych i wsparcia, które rodzice mogą zapewnić, aby pomóc w tym procesie.
- Doskonałym wsparciem mogą być odpowiednio dobrane materiały do czytania, które ułatwiają rozumienie tekstu. Na przykład, odpowiednio skonstruowana seria książek dla dzieci rozpoczynających naukę czytania. Dobry start pozwoli dzieciom stopniowo uczyć się samogłosek, sylab, słów, które są opracowane w przystępnej i zabawowej dla nich formie.
- Dziecko może potrzebować alternatywnego podejścia do nauki czytania – niektóre dzieci korzystają z ćwiczeń opartych na akustyce, które wzmacniają ich znajomość korespondencji dźwiękowo-literowej. Dotyczy to szczególnie dzieci z dysleksją. Wielozmysłowa nauka jest bardzo pomocna.
- Regularne ćwiczenia, pozwalanie dziecku podejmować pierwsze kroki i cierpliwość mogą skutecznie zwiększyć rozumienie i samą chęć nauki czytania tekstów.
- Fiszki są proste, tanie i skuteczne, a do tego samodzielnie możesz je wykonać ze swoim dzieckiem. Niezależnie od tego, czy będą stosowane do nauki alfabetu, czy bardziej zaawansowanych słówek, fiszki są jednym z łatwiejszych sposobów uczenia się na pamięć. Możesz nawet przygotować karty, które uczniowie mogą uzupełnić z ilustracją słowa.
- Korzystaj z czytanek dla dzieci z opisanymi obrazkami. Jest ogromny wybór na rynku materiałów do czytania. Nauka oparta o obrazki z nazwą przedmiotu lub kształtu jest i przyjemniejsza i efektywniejsza.
- Ucz słownictwa. Jeśli rodzice uczą dziecko różnorodnych słów, zrozumienie tekstu i przyswojenie jego czytania będzie ułatwione. Czytanie kilka razy tego samego tekstu pomaga nowym słowom „przykleić się” i przenieść z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej z powodu powtarzającej się ekspozycji.
- Zapewnij wsparcie akustyczne. Czytanie na głos pobudza dwa zmysły, zapamiętywanie słów wymawianych na głos ułatwia proces nauki czytania. Poprawia to umiejętności dekodowania, co z kolei pozytywnie wpływa na płynność czytania i rozumienie.
- Używaj linijki. Fizyczne przesuwanie linijki w dół strony podczas czytania zapobiega gubienia tekstu. Ułatwia to proces nauki czytania i sprawia, że czynność ta jest znacznie przyjemniejsza niż w przypadku ciągłego gubienia tekstu i czytania 5 razy tego samego.
- Stwórz ścianę słów, na której często możesz je zmieniać. Przyklejone kolorowe karteczki ze słowami mogą być skuteczną metodą nauki czytania. Zachęcaj swoje dziecko, by danego dnia użyło jak najwięcej słów z tablicy, co tworzy wciągające narzędzie ułatwiające dzieciom czytanie.
Nauka czytania wcale nie musi być trudnym i żmudnym procesem. Zaangażowanie w nią trochę czasu i kreatywności, oraz wykorzystanie materiałów dydaktycznych przeznaczonych do skutecznej nauki czytania, sprawiają, że nauka będzie przyjemną aktywnością z elementami zabawy. Uczenie czytania z Arson stwarza możliwości szybkiej i efektywnej nauki dla wszystkich dzieci.
